Dinamika kapitalizma

Dinamika kapitalizma sabira tekstove predavanja francuskog istoričara i predstavnika Škole Anala, Fernana Brodela (1902–1985), čiji teorijski i praktični rad uspostavlja specifičan odnos prema istoriji kao nauci koja iz drugih humanističkih nauka usvaja pojedine kategorije, ali im biva nadređena. Tekstovi predavanja održanih 1977. godine, napisani su pre nego što je objavljena njegova Materijalna civilizacija, privreda i kapitalizam, knjiga čiji se ključni aspekti kao i dodatna elaboracija nalaze u Dinamici kapitalizma, sistematizovanoj u tri celine. Materijalni i privredni život, ekonomska istorija shvaćena kao istorija ljudi i velikih događaja u vremenskom rasponu između XV i XVIII veka, u uslovima različitih društvenih poredaka, okosnica je Brodelovog istraživanja koje teži da osvetli „nejasne sile“ materijalnog, svakodnevnog života koje pokreću celokupnu ljudsku istoriju. Jednako posvećeno, Brodel sagledava hijararhiju razmene i privrednog života, od putujućeg zanatlije, do dućana, vašara i berzi, kao i dominantne prekomorske trgovine sve do „krupnih veletrgovaca“. Dinamika kapitalizma donosi jasnu predstavu napretka materijalnog života koji se reflektuje na tržišnu privredu i širenje njenih veza, što u konačnom ishodu, nagomilavanjem dobiti, koristi kapitalizmu. Razmatrajući različite tipove privredne delatnosti i njene podsisteme, Brodel uočava da njima ne upravljaju isti mehanizmi, te da njihova izvesna hijararhija, sagledavši evropski i vanevropski kontekst, ima svoje značenje. Ovom knjigom biva definisan ritam promena evropske privrede i uspostavljena celovita slika gradova i područja kao središta koja stvaraju „privrede-svetove za sebe“, čime se otvara nova mogućnost sagledavanja tržišne privrede i kapitalizma. Brodel pažljivo definiše pojam kapitalizma, kapitalističke procese i mehanizme na kojima počivaju, u nastojanju da ukaže na ispravan ugao promatranja i pisanja  istorije, što potrvđuje velki broj sledbenika njegovog naučno-istraživačkog rada. Premda termin „kapitalizam“ biva u upotrebi tek u XX veku, Fernan Brodel teži da u prošlom pronađe odgovore na pitanja sadašnjosti.

„Ukratko, mogućno je da ta dijalektika odnosa između prošlosti i sadašnjosti, i sadašnjosti i prošlosti, predstavlja prosto-naprosto središte, smisao same istorije.“

Fernan Brodel