Srpski dijalekti i njihova klasifikacija

Raspad srpskohrvatske jezičke zajednice za srpsku dijalektologiju značio je da iz njenog polja proučavanja izlaze govori Hrvata i muslimana Bošnjaka, a izlaskom kajkavskog i čakavskog narečja iz tog polja i pojam štokavskog narečja za srpsku dijalektologiju postaje irelevantan, jer su svi srpski govori štokavski.

Prvi od dva glavna razloga za raskid srpskohrvatske jezičke zajednice je sociolingvistički, jer je jezička pripadnost neke populacije u civilizovanom svetu obično povezana sa dve druge realnosti, nacionalnom pripadnošću i korelacijom s određenim književnim jezikom. Drugi razlog je čisto dijalektološki, a to je da srpskohrvatska dijalekatska zajednica nikad i nije počivala na dijalektološkim merilima, već na političkim odnosno sociolingvističkim.

Srpskima se tako mogu smatrati oni dijalekti kojima govore Srbi, odnosno ona populacija koja svoj govor naziva srpskim, a to su upravo svi štokavski dijalekti osim ikavskih, starinačkih slavonskih i istočnobosanskih, s tim što se mora voditi računa i o onim govorima koji nisu srpski u nacionalnom smislu.

Nova dijalektološka vizura zajedno sa novim rezultatima terenskih istraživanja omogućila je i poboljšanje klasifikacije srpskih dijalekata, a u ređim slučajevima i njihove nomenklature.

"Sintetska rasprava akademika Pavla Ivića Srpski dijalekti i njihova klasifikacija nastala je pri samom kraju autorovog života, znatno nakon zasnivanje edicije njegovih celokupnih dela. Ona svedoči o Ivićevom detaljnom i svestranom uvidu u dijalektološku literaturu objavljenu nakon štampanja njegovih dveju čuvenih dijalektologija, dvaju sistematskih pregleda srp(skohrvat)skih dijalekata: 1956. na srpskom i 1958 na nemačkom. Zbog svoga naučnog značaja i potreba pedagoške prirode ova trodelna Ivićeva studija štampa se kao posebna knjiga, i to pre ostalih zbirki njegovih članka i rasprava iz domena dijalektologije".

Slobodan Remetić